pytania i odpowiedzi

    • Jakie jest znaczenie cech w IE?
      W przypadku Indeksu Ekonomicznego nacisk kładziony na poszczególne cechy zależy od wag ekonomicznych odzwierciedlających ich wpływ na uzyskiwane zyski z produkcji mleka. Należy pamiętać, że w przypadku niektórych cech wagi mogą być ujemne dlatego ich procentowy udział cech w indeksie stanowi tylko pewne odwzorowanie. Znacznie dokładniejszy efektów stosowania IE przedstawia reakcja na selekcję dla poszczególnych cech.Pozwala ona znacznie lepiej zorientować się, które cechy w jakim stopniu będą doskonalone. Przykładowo, przy selekcji na bazie IE reakcja na selekcję wyrażona w złotówkach jest wyższa dla wydajności białka niż dla wydajności tłuszczu, choć w obu cechach można się spodziewać zbliżonego postępu. Potwierdzeniem silnego powiązania wysokich wartości IE z wysokimi wartościami hodowlanych dla wydajności białka jest także korelacja na poziomie 0,7. Warto także zwrócić uwagę na przewagę pod względem wydajności białka buhajów o najwyższych wartościach IE – różnica w odniesieniu do całej stawki jest większa niż w przypadku wydajności tłuszczu.

    • Czy w IE uwzględnia inflację?
      IE służy do porównywania zwierząt i kluczową informacją podczas jego wykorzystywania jest różnica pomiędzy nimi. Zwierzę o wyższej wartości IE będzie lepsze w zyskach na laktację bo ma wyższą łączną wartość hodowlaną. Różnica między zwierzętami w złotówkach pozostaje niezmienna w stosunku do realnej wartości pieniądza. Jednocześnie należy podkreślić, że PFHBiPM monitoruje i aktualizuje wagi ekonomiczne cech w IE na podstawie parametrów rynkowych oraz wskaźników charakteryzujących populację krów objętych oceną wartości użytkowej.

    • Jak pogodzić doskonalenie stada produkcyjnego w kierunku poprawy ekonomiki z udziałem w wystawach, który stanowi element działań marketingowych?
      W przypadku, gdy dla hodowcy ważne są osiągane efekty ekonomiczne, IE jest doskonałym narzędziem wspierającym ten kierunek. Jednak nawet w takim przypadku istotną rolę może mieć wystawianie zwierząt i walka o zdobywanie czempionatów. Można wtedy wydzielić grupę samic z odmiennym celem hodowlanym. Dobrym wyborem będzie PF, w którym znaczny udział mają cechy pokrojowe. Warto jednak podczas ostatecznego wyboru z wytypowanej stawki buhajów preferować te o wyższym IE. Jednocześnie należy pamiętać, że stosując IE nie rezygnujemy z doskonalenia budowy wymienia oraz nóg i racic, jest ono tylko nieznacznie wolniejsze.

    • Gdzie można znaleźć informacje o rodowodowym IE jałówki?
      Jest wiele miejsc, w których można zapoznać się z wartością rodowodowego IE jałówki. Najszybciej udostępniane są one w karcie rodowodowej samicy. Można ją wyświetlić na stronie cgen.pl dla dowolnej samicy po skorzystaniu z funkcji “Szukaj”. Wystarczy wpisać numer kolczyka interesującej nas sztuki w wyszukiwarkę zamieszczoną tutaj. W przypadku wybitnych sztuk ich wartości rodowodowe można zobaczyć także w rankingu publikowanym w serwisie cgen.pl/indeksy.
      Obliczone przez CGen wartości rodowodowego IE mogą też znaleźć użytkownicy programu SOL w karcie jałówki-krowy w zakładce “hodowla”. Ponadto jeszcze w tym roku hodowcy otrzymają dostęp do nowego raportu “RW Indeksy”, w którym wartości rodowodowe IE będą zamieszczane w wykazie zawierającym “Indeksy rodowodowe do wstępnej selekcji samic”.

    • Jaki jest sens podawania wartości indeksu w złotówkach jeśli nie można tych wartości traktować jako wartości bezwzględne?
      Indeks Ekonomiczny służy do selekcji zwierząt. Wyrażenie wartości IE w złotówkach pozwala na porównanie wielkości zysków za laktację wynikających z łącznej wartości hodowlanej zwierząt. Jeśli różnica w wartości IE dwóch jałówek wynosi 500 zł to oznacza to, że od jednej z nich należy się spodziewać zysków większych o tę kwotę. Jeśli dokładność oceny IE jest wysoka taka informacja jest bardzo przydatna.
      Bezwzględne zyski z produkcji mleka danej sztuki zależą od wielu specyficznych uwarunkowań ekonomicznych, które różnią się między stadami. Wartość hodowlana ich nie określa.
      Wartości IE można odnosić do znanych realiów rynkowych. Jej wyrażenie w złotówkach pozwala na uwzględnienie IE w szerszych kalkulacjach ekonomicznych uwzględniających takie elementy jak cena nasienia, cena genotypowania czy wielkość depresji inbredowej. Informacji jak przeprowadzić analizę opłacalności zakupu lepsze pod względem IE ale i droższego buhaja można znaleźć w materiałach dostępnych na stronie cgen.pl/indeks-ekonomiczny.

    • Jak interpretować wartości IE?
      Korzystanie z wartości IE danego osobnika polega na jej odnoszeniu do wartości IE innego osobnika lub do średniej wybranej grupy zwierząt np. stada, grupy jałówek czy buhajów. Przykładowo, jeśli wartość IE buhaja wynosi 2 100 zł a alternatywnego buhaja 1 800 zł oznacza to, że zyski od córek pierwszego z tych buhajów są wyższe o 150 złotych w przeliczeniu na laktację niż zyski od córek drugiego buhaja.
      W przypadku wartości samic porównując przykładowo dwie jałówki o wartościach IE 2000 i 1600 widzimy, że pierwsza z nich w każdej laktacji przyniesie 400 zł zysku więcej niż druga.
      Każdą sztukę, zarówno buhaja jak i samicę, można odnosić do przeciętnej wartości określonej grupy buhajów czy samic. W sąsiedniej zakładce ‘aktualne wyniki’ będą podane przeciętne wartości IE dla różnych grup zwierząt, pozwolą one na określenie na ile większy lub mniejszy będzie zysk ze sztuki w porównaniu z wybraną grupą.
    • Jak oblicza się wartości IE?
      Do obliczania wartości IE potrzebne są wartości hodowlane poszczególnych cech.
      Wartości te przemnaża się przez wagi ekonomiczne i sumuje.
    • Dla jakiej rasy dostępny jest IE?
      Wagi IE opracowano dla rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej.
    • Jaki wpływ na IE mają zmiany cen mleka na rynku?
      PFHBiPM monitoruje uwarunkowania ekonomiczne.
      IE jest „odporny” na zmiany cen mleka do 20%.
    • Czy każdy osobnik rasy phf otrzyma wartość IE?
      Wraz z pierwszą publikacją IE, która nastąpiła w sezonie oceny 2019.3 wszystkie buhaje otrzymały wartości IE. Od sezonu oceny 2020.1 wartości IE otrzymują buhaje, które miały ją opublikowaną w sezonie 2019.3. Dodatkowo publikowane jest IE dla top10 buhajów, a także IE buhajów wskazanych przez firmy, które weszły we współpracę z PFHBiPM.
      Dla samic wartości IE liczone są na bazie ich wartości hodowlanych.
      W przypadku jałóweczek przybliżony IE jest obliczany na podstawie ich wartości rodowodowych.
    • Gdzie można zobaczyć wartości hodowlane IE?
      IE jest dostępny dla buhajów na stronie cgen.pl/indeksy obok rankingów top samic oraz w podsumowaniu genotypowania (element usługi PFHBiPM) oraz będzie w raporcie RW indeksy.
    • Jaką wagę w Indeksie Ekonomicznym ma wysokość w krzyżu? 
      Wysokość w krzyżu ma wagę ujemną, ponieważ liczne badania potwierdziły, że mniejsze krowy są bardziej ekonomiczne.
      Selekcja rasy phf w oparciu o IE pozwoli zachować wysokość w krzyżu na dotychczasowym poziomie.
    • Dlaczego w Indeksie Ekonomicznym długowieczność ma mniejszą wagę niż w PF? 
      Długowieczność jest cechą złożoną, na którą składa się wiele biologicznych uwarunkowań związanych ze zdrowotnością i płodnością.
      W IE nadano odpowiednie wagi cechom płodności i zdrowotności, które mają związek z długowiecznością.
      Pozostałe czynniki otrzymały wagę przypisaną samej długowieczności stosowanie do ich znaczenia ekonomicznego.
    • Czy każdy buhaj mający indeks PF, będzie miał wyliczony IE?
      W sezonie 2019.3 wszystkie buhaje otrzymały wartości IE, jeśli znane były ich wartości hodowlane dla cech wchodzących w skład indeksu.
      Od sezonu oceny 2020.1 wartości IE otrzymują buhaje, które miały ją opublikowaną w sezonie 2019.3. Dodatkowo publikowane jest IE dla top10 buhajów, a także IE buhajów wskazanych przez firmy, które weszły we współpracę z PFHBiPM.
    • Dlaczego osobnik nie ma IE?
      Obliczenie wartości IE zwierzęcia odbywa się w oparciu o wartości hodowlane cech wchodzących w jego skład. Ich aktualną listę można znaleźć na stronie internetowej cgen.pl/indeks-ekonomiczny. Brak wartości hodowlanej IE dla którejkolwiek z cech oznacza brak możliwości obliczenia wartości IE. Wyjątek stanowią cechy pokrojowe – w sytuacji braku oficjalnych wartości hodowlanych dla wysokości w krzyżu, wymienia oraz nóg i racic IE jest obliczany na podstawie wartości rodowodowej dla tych cech.

      IE dla samicy nie jest obliczany jeśli nie posiada ona wartości hodowlanej dla cechy innej niż pokrojowa. Wartości Indeksu Ekonomicznego nie są publikowane jeśli ich dokładność jest niższa niż 0,15. Jałówka nie otrzyma rodowodowego indeksu IE w przypadku gdy jej rodowód jest niekompletny. Wymagane jest posiadanie następujących przodków ze znaną wartością IE: ojciec, ojciec matki oraz matka matki.

    • Co to znaczy, że wartość IE jest ujemna?
      Indeks Ekonomiczny odzwierciedla łączną wartość hodowlaną zwierzęcia, wyrażoną jako zysk za laktację w złotówkach. Służy on do porównywania zwierząt, zatem istotna jest wielkość różnicy pomiędzy zwierzętami. Na tej podstawie można dokonywać decyzji selekcyjnych i wybierać zwierzęta lepsze czyli o wyższej wartości IE. Można także odnieść IE danego zwierzęcia do przeciętnej wartości w populacji lub sprawdzić przynależność do danej klasy np. 20% krów o najniższym IE by móc odpowiednio zinterpretować ujemną wartość indeksu.
    • Co oznacza “–” w wynikach opublikowanych na stronach Centrum Genetycznego?
      Wystąpienie w rankingu lub karcie buhaja/samicy znaku “–” w dowolnym polu np. kompletności rodowodu, oznacza brak danych dla danego parametru lub cechy.